Σφακιά

Τα Σφακιά είναι ένας τόπος ξεχωριστός, άγριος και γοητευτικός.

Οι επιβλητικές Σφακιανές Μαδάρες ορίζουν την υπερηφάνεια και λεβεντιά των Σφακιανών. Αφού περπατήσετε στα μονοπάτια της ιστορίας τους, περιηγηθείτε στα δύσβατα βουνά και φαράγγια τους, απολαύστε την άγρια φυσική ομορφιά τους και γευθείτε την μοναδική φιλοξενία των κατοίκων τους, θα έχετε την εντύπωση πως κάνατε ένα ταξίδι στο παρελθόν.

Το πιο άγριο φυσικό παρθένο τοπίο σ όλη την Κρήτη. Ένας τόπος μοναδικός, δύσβατος, γεμάτος φαράγγια, χαράδρες και βουνοκορφές αλλά και κρύμμένες απάτητες παραλίες με καταγάλανα νερά.

Η ιδιομορφία αυτή του εδάφους έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ζωή των Σφακιανών, επέδρασε στην ψυχοσύνθεση τους, δημιουργώντας ένα εξαιρετικό πολιτισμό, ίχνη του οποίου έχουν αποκαλυφθεί και συνεχίζουν να αποκαλύπτονται στις αρχαίες πόλεις: Τάρρα, Φοίνιξ, Αράδαινα, Ανώπολις, Ποικαλισσός κ.λ.π. Απομεινάρια ενός ακμάζοντος παρελθόντος βρίσκονται μέσα φαράγγια, σε πλατώματα και σε μοναδικής ομορφιάς σπήλαια.

Ολόκληρη σχεδόν η περιοχή των Σφακίων νοτιοανατολικά του νομού των Χανίων, καταλαμβάνεται από τα Λευκά Όρη ή όπως λένε οι ντόπιοι τις Σφακιανές Μαδάρες, με περισσότερες από 100 κορυφές, με 57 από αυτές να ξεπερνούν σε υψόμετρο τα 2.000μ. (υψηλότερο σημείο: Πάχνες 2.452 μέτρα), και αρκετές από αυτές γυμνές και καλυμμένες με χιόνι από το φθινώπορο ως την άνοιξη. Εδώ, στο βουνό Γκίγκιλος (2080 μ.) λέγεται ότι επέλεξε να στήσει τον θρόνο του ο Κριταγενής Δίας προτού τον μεταφέρει αργότερα στην κορυφή του Ολύμπου.

Η ονομασία “Σφακιά” μάλλον προέρχεται από τη λέξη “σφάκα”, την τοπική ονομασία της πικροδάφνης, του αειθαλούς θάμνου. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι “Σφακιά” θα πει Χώρα των Φαραγγιών. Γιατί τα φαράγγα με τη σπάνια και μοναδικής ομορφιάς χλωρίδα τους αποτελούν εξέχον χαρακτηριστικό της περιοχής. Στο νομό Χανίων βρίσκονται περίπου 60 φαράγγια, τα περισσότερα και πιο επιβλητικά από αυτά βρίσκονται στα Σφακιά.

Ξεκινώντας από τα δυτικά συναντάμε το φαράγγι της Τρυπητής, που αποτελεί και το φυσικό όριο μεταξύ των επαρχιών Σφακίων και Σελίνου και κατόπιν το φαράγγι του Κλάδου, τα οποία αν αποφασίσετε να τα διαβείτε θα πρέπει να συνοδεύεστε οπωσδήποτε από έμπειρο οδηγό.

Στην συνέχεια συναντάμε το Φαράγγι της Σαμαριάς, το οποίο είναι το μακρύτερο φαράγγι της Ευρώπης με μήκος 18χλμ. και αποτελεί ένα από τα κυριότερα αξιοθέατα της Κρήτης. Το φαράγγι ξεκινάει από το Ξυλόσκαλο στο οροπέδιο του Ομαλού και καταλήγει στο παραθαλάσσιο χωριό Αγία Ρουμέλη στην νότια Κρήτη. Μετά το Φαράγγι της Σαμαριάς και πηγαίνοντας ανατολικότερα θα συναντήσουμε το φαράγγι της Ελυγιάς και της Αράδαινας. Το φαράγγι της Αράδαινας είναι πολύ όμορφο και ενδιαφέρον και έχει μήκος 7χλμ.

Η είσοδος του ξεκινά από το χωριό Αράδαινα και καταλήγει στην όμορφη παραλία «Διαλεσκάρι» ή «Μάρμαρα». Μετά το φαράγγι της Αράδαινας και λίγο πριν φτάσουμε στην Χώρα Σφακίων βρίσκεται το φαράγγι του Ίλιγγα. Ακολουθούν το Σφακιανό φαράγγι και αυτό της Ίμπρου. Το φαράγγι της Ίμπρου είναι μικρό και βατό στην διάσχισή του με μήκος 8χλμ. 

Σε αρκετά σημεία του φαραγγιού θα συναντήσετε επιβλητικούς βράχινους όγκους να υψώνονται σε ύψος 300 μέτρων. Ανατολικότερα συναντάμε κατά σειρά το φαράγγι Κάπνης, Ασφένδου και του Καλλικράτη. Ανατολικότερα απ όλα βρίσκεται το Αργουλιανό Φαράγγι.

Στις εκδρομές σας θα ανακαλύψετε ότι το χαραγμένο από βουνά και φαράγγια τοπίο κρύβει πολλά σπήλαια και Βάραθρα εκ των οποίων τα περισσότερα από αυτά παραμένουν ακόμα ανεξερεύνητα. Από τα 1.400 σπήλαια που είναι γνωστά στην περιοχή των Χανίων, τα 260 βρίσκονται στα Σφακιά. Κατά την περίοδο της Ενετκρατίας, που διήρκεσε από τον 13ο μέχρι τον 17ο αιώνα μ.Χ., αλλά και της Τουρκοκρατίας, πολλά από αυτά χρησιμοποιούνταν σαν κρησφύγετα. Απομονωμένα στη δύσβατη περιοχή των Λευκών Ορέων, τα χωριά των Σφακίων κατάφεραν να κρατήσουν ένα καθεστώς ημιαυτονομίας, γνώρισαν μεν λεηλασίες και σφαγές, αλλά δεν σκλαβώθηκαν ποτέ.